sobota, 29 sierpnia 2015

Pełnie Księżyca



Od tysięcy lat Księżyc wywierał wpływ na życie ludzi. Wierzono, że poszczególne fazy odpowiadają etapom życia człowieka, że tak jak człowiek rodzi się i umiera, tak Księżyc co miesiąc pojawia się i znika. Z tego wzięło się myślenie o cykliczności ludzkiego bytu, bo skoro Księżyc odradza się po śmierci to z człowiekiem musi być podobnie.

 Jednak największy wpływ na człowieka i przyrodę miały pełnie Księżyca, które niegdyś zamiast kalendarzy odmierzały miesiące, w czasie których grzyby nie chciały rosnąć, a wody w morzach zwiększały swój poziom. Z tego powodu przypisywano im różne magiczne moce i traktowano jak coś mistycznego i niezwykłego, kulminację sił przyrody i magii. To właśnie podczas pełni najlepiej było odprawiać wszelkie rytuały, rzucać zaklęcia i odprawiać modły. Miały one wtedy największą moc i największą szansę powodzenia.

Z czasem zaczęto nadawać nazwy poszczególnym pełniom w roku, często od zjawisk przyrody najczęstszych w danym miesiącu lub wykonywanych czynności rolniczych przy plonach. I chociaż jest to zwyczaj anglosaski i azjatycki, to istnieją również polskie odpowiedniki, które często zostały stworzone poprzez przetłumaczenie z angielskiego.
Jako, że miesiąc synodyczny trwa w przybliżeniu 29 dni (okres między jedną pełnią, a drugą), to każda pełnia jest przypisana do jednego miesiąca. Jednak ponieważ miesiąc kalendarzowy ma 30-31 dni, to zdarzają się dwa wyjątki. Pierwszym jest brak jakiejkolwiek pełni w lutym, co ostatni raz miało miejsce w 1999 roku, a najbliższy będzie miało miejsce w 2067 roku. Drugim, a zarazem częstszym jest zjawisko, gdy w jednym miesiącu występuje druga pełnia i zwie się ona wtedy Blue Moon. Owe zjawisko można było zaobserwować ostatnio w lipcu, kiedy pierwsza pełnia miała miejsce 2 lipca, a druga 31 lipca. Nazwa jednak nie pochodzi od koloru zwykle srebrnej tarczy, ale dokładna interpretacja nie jest niestety znana.

Pierwsza pełnia w roku występująca w styczniu nosi nazwę Woolf Moon, czyli Wilcza Pełnia. Jest to wczesną zimą, gdy poza granicami wiosek można było kiedyś usłyszeć wilki wyjące z głodu.
Inne nazwy dla tej pełni to: Moon After Yule (Pełnia po Jul)1, Ice Moon (Lodowa Pełnia), Old Moon (Stary Księżyc).

Druga pełnia należąca do lutego to Snow Moon, czyli Śnieżna Pełnia. Najcięższe śniegi zwykle spadały w lutym. Polowanie wówczas stawało się bardzo trudne, a tym samym dla niektórych pełnia stawała się odową Pełnią
Inne nazwy tej pełni to: Hunger Moon (Głodny Księżyc), Candles Moon (Pełnia Świec).

Trzecia pełnia, występująca w marcu nazywa się Storm Moon, czyli Pełnia Burz.
W czasie tego wiosennego księżyca ziemia zaczyna odmarzać, mięknąć, dzięki czemu wszelkie podziemne stworzenia zaczynają ją ponownie użyźniać, np. dżdżownice. Inne nazwy pochodzą od pierwszych oznak wiosny, od krakania wron, topniejących skorup śniegu. Dla wielu Europejczyków księżyc był znany również jako Wielkopostny Księżyc i został uznany za ostatni zimowy.
Inne nazwy to: Crow Moon (Księżyc Kruka), Crust Moon (Skrzypiący/Chrzęszczący Księżyc), Sugar Moon (Cukrowy Księżyc), Sap Moon (Pełnia Wykopków lub Pełnia Syropu Klonowego), Chaste Moon (Cnotliwy Księżyc), Death Moon (Pełnia Śmierci), Worm Moon (Robacza Pełnia), Lenten Moon (Postna Pełnia).

Czwarta pełnia - kwietniowa - zwie się Seed Moon, czyli Siewna Pełnia. Wschodził, gdy na mchu pojawiały się pierwsze dzikie, wiosenne kwiaty. Kolor różowy ma związek z kwitnącymi w tym czasie roślinami, a dokładnie floksem – zwanym “płomykiem”, który często porasta miejsca szczególnie ważne dla rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej. Wtedy też wciąż trwa wybudzanie się przyrody ze snu zimowego.
Inne nazwy tej pełni to: Sprouting Grass Moon (Pełnia Kiełków), Fish Moon (Rybi Księżyc), Growing Moon (Księżyc Wzrostów), Waking Moon (Budzący się księżyc), Pink Moon (Różowy Księżyc).



Piąta pełnia w roku mająca miejsce w maju jest nazywana Milk Moon, czyli Mleczna Pełnia. Oznaczała obfitość kwitnącej roślinności (powiedzenie "Kraina mlekiem i miodem płynąca" określa bogactwo i obfitość owej krainy). Wyznacza ona czas zwiększenia płodności natury, gdy zaczyna być już wystarczająco ciepło aby mieć młode lub bezpiecznie wykiełkować. To już niemal koniec późnych przymrozków, więc cała przyroda w naszym klimacie powoli wkracza w pełny rozkwit.
Inne jej nazwy to: Corn Moon (Kukurydziany Księżyc), Hare Moon (Pełnia Zająca), Flower Moon (Pełnia Kwiatów), Mother Moon (Matczyny Księżyc).

Szósta pełnia należąca do czerwca nosi nazwę Strawberry Moon, czyli Truskawkowa Pełnia. Podczas niej można było już zbierać dojrzałe truskawki, kwitły róże i inne kwiaty, a temperatury znacząco wzrastały.
Inne nazwy to: Honey Moon (Księżyc Kochanków lub Miodowy Księżyc), Mead Moon (Księżyc Łąk lub Pełnia Miodu Pitnego), Rose Moon (Różany Księżyc), Hot Moon (Gorący Księżyc), Planting Moon (Pełnia Upraw), Flower Moon (Księżyc Kwiatów).

Siódma pełnia, czyli lipcowa nosi nazwę Hay Moon, co oznacza Sienną Pełnię, Pełnię Siana. Oznacza wczesne lato. W tym miesiącu burze występują najczęściej. Nowe poroża jeleni zaczynają rosnąć w lipcu, dając pełni Buck Moon swoją nazwę.
Inne nazwy tej pełni to: Thunder Moon (Księżyc Gromów), Mead Moon (Księżyc Łąk).

Ósma pełnia w roku występująca w sierpniu to Corn Moon, czyli Kukurydziana Pełnia. Zboża zaczynają dojrzewać, owoce kukurydzy są już dobrze widoczne i prawie dojrzałe. Burze z błyskawicami wciąż są częstym zjawiskiem.
Inne nazwy dla tej pełni to: Red Moon (Czerwony Księżyc), Green Grain Moon (Pełnia Zielonego
Ziarna), Lightning Moon (Pełnia Błyskawic), Dog Moon (Psi Księżyc).

Dziewiątą pełnią mającą miejsce we wrześniu jest Harvest Moon, czyli Pełnia Zbiorów (Żniw).
Inne jej nazwy to: Corn Moon (Kukurydziany Księżyc), Barley Moon (Jęczmienny Księżyc), Fruit Moon (Owocowy Księżyc).

Dziesiąta pełnia - październikowa - jest nazywana Hunter's Moon, czyli Pełnia Myśliwych. Jest to czas opadania liści, nadeszła pora polowań. Jelenie są dobrze utuczone i idealne do upolowania. Myśliwi mogą jeździć z łatwością po ścierniskach, lisy i inne zwierzęta są łatwiejsze do dostrzeżenia. Czasem zdarza się tak, że Harvest Moon przypada w listopadzie, a nie w październiku. Księżyc ten był również nazywany Blood Moon lub Sanguine Moon – Krwawym Księżycem z powodu jego jasnego światła, dającego możliwość łatwych polowań w nocy.
Inne nazwy to:  Travel Moon (Księżyc Podróżników), Dying Grass Moon (Księżyc Więdnących Traw), Blood Moon (Krwawy Księżyc), Harvest Moon (Księżyc Plonów).

Jedenasta pełnia należąca do listopada zwie się Beaver Moon, czyli Pełnia Bobra. Są to ostatnie chwile przed mrozami, zapadaniem w sen zimowy zwierząt.
Inne nazwy tej pełni: Frost Moon (Księżyc Szronu), Snow Moon (Śnieżny Księżyc), Hunter’s Moon (Księżyc Myśliwych).

Dwunasta i ostatnia pełnia przypisana do miesiąca jest pełnią grudniową o nazwie Oak Moon, czyli Dębowa Pełnia. Jest to miesiąc, kiedy zima wszystko zamraża, a noce stają się długie i ciemne.
Inne jej nazwy to: Frost Moon (Księżyc Szronu), Winter Moon (Zimowy Księżyc), Long Night’s Moon (Księżyc Długich Nocy), Moon Before Yule, (Księżyc Przed Jul), Faithful Moon (Wierny Księżyc).

Dodatkowo istnieje zjawisko takie jak Super Moon (Super Full Moon, Super Księżyc, Super Pełnia). Ma ono miejsce, kiedy Księżyc w pełni znajduje się najbliżej swojego perygeum, czyli miejsca na orbicie najbardziej zbliżonego do Ziemi. Szacuje się, że obserwowana wielkość Księżyca w takiej super-pełni może być nawet o około 14% większa niż obserwowana wielkość Księżyca w pełni, gdy jest on w apogeum (najbardziej oddalone od ziemi miejsce na orbicie). Jasność takiej pełni może być większa o 30% od pełni w apogeum.

Z kolei Black Moon jest przeciwieństwem Blue Moon, i mówimy o nim wtedy, kiedy w jednym miesiącu występują dwa nowy. Tak na przykład w 2014r. w styczniu pierwszy nów miał miejsce 1 stycznia, a drugi 30 stycznia.


1 Jul (ang:Yule) – pogańskie święto zimy, obchodzone w okolicach zimowego przesilenia, przejęte przez chrześcijan i przemianowane na Boże Narodzenie.





źródła:
- http://halloween.friko.net/ksiezyc/pelnia-nazwy.html
- http://www.almanac.com/content/full-moon-names




6 komentarzy:

  1. Dzień dobry, przeczytałam artykuł przy okazji superpełni księżyca w dniu 14 listopada 2016 r.
    Jednak moją uwagę przykuł kursor myszki, który jest po prostu bajeczny :D proszę zdradzić mi tajemnicę jak zrobić taki kursor sypiący gwiazdkami!
    Pozdrawiam
    Kinga (kiki.senger@gmail.com)

    OdpowiedzUsuń
  2. Dodam, że ja też jestem z SGGW (Wydz. Nauk Humanistycznych i administracja Uczelni :D)

    OdpowiedzUsuń
  3. Prze-magiczny blog ! Liczę na więcej artykułów :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję bardzo! ♥ W trakcie pisania mam ich już sporo, jednak ciągle brakuje motywacji do skończenia wszystkich, w zamian za to pojawiają się pomysły na zaczęcie kolejnych :D

      Usuń